Matata a na le mebala e fapaneng, botho le boholo. Mefuta e menyenyane ea matata e ka ba boima ba lik’hilograma tse ‘maloa ha e se e le batho ba baholo, ha e kholoanyane e ka ba boima ba lik’hilograma tse 20. Ka lehlohonolo, ho fepa linonyana tsena tse ratang metsi ho bonolo, ho sa tsotellehe hore na ke mefuta efe, mokhoa oa bophelo kapa lipakane tsa hau tsa mohlape. Ho fepa matata a hau e lokela ho ba karolo e bonolo ka ho fetisisa ea ho a hōlisa. Purina e entse hore ho be bonolo ho fepa matata ‘ohle a hau, ho sa tsotellehe lilemo kapa mokhoa oa bophelo, ka lijo tse peli feela tse entsoeng ka mokhoa o khethehileng tseo u ka khethang ho tsona: Purina ® Duck Feed pellets kapa, haeba u fepa matata le likhoho, Purina ® Flock Raiser ® pellets. Ho sa tsotellehe hore na u ruile matata bakeng sa botsoalle, mahe, nama kapa mekhabiso, matata a hao a ka ja lijo tsena ho tloha ha a tsoaloa ho fihlela a holile. Ha ho bonolo ho feta moo! Re ka thabela ho araba lipotso tse ling tse tsebahalang tsa ho fepa matata. Taba ea pele, “Na ke lokela ho lomosa phepelo ea ka ea letata?” Barui ba bang ba matata ba belisa lijo tsa bona tsa matata ho etsa hore limatlafatsi li fumanehe haholoanyane. Ha re khothaletse ho etsa joalo. Ha o tlohella likokoana-hloko tse nyane ho pshatla lijo nakong ea ho belisoa, li tla otla matata a hau ho fihlela phepo e nepahetseng. Ha ho na lebaka la ho thatafatsa mokhoa oa ho ja matata a hau ka lijo tse lomositsoeng. Re lokisa phepelo ea phepelo ho netefatsa hore matata a hau a fumana phepo e nepahetseng eo a e hlokang. Ka ho nahana ka digestibility ea metsoako eohle ea sehlahisoa, re thusa ho boloka ho fepa ho le bonolo. Bula mokotla. Tlatsa sefepi. Sheba matata a hau a atleha. Lipotso tse ling tse tsebahalang tseo re li utloang:
- Matata a ka a hloka metsi a makae ha a nooa? Matata a sebelisa metsi a mangata ho latela lilemo. Matata a tla noa hoo e ka bang halofo ea galone ea metsi ka beke libeke tse seng kae tse qalang. Hang ha e se e hōlile, letata le seng le hōlile le tla noa ho fihla halofo ea galone ea metsi ka letsatsi. Etsa bonnete ba hore o tšolla le ho hloekisa metsi a bona letsatsi le leng le le leng.
- Na matata a molt ‘me a hloka lijo tse khethehileng nakong ea molting? Matata a mangata a ntša masiba a khale ka makhetlo a mabeli ka selemo ka mokhoa o bitsoang molting. Molt oa pele o hlaha ka mor’a ho haha ’me oa bobeli o hlaha ho tloha hoetla ho ea mathoasong a mariha. Molting e sebelisa matla a mangata a phepo e nepahetseng, ea bobeli feela ho thehoa ha mahe. Ha u ntse u molting, matata a hau a tla ja bongata bo boholo ba Purina ® Duck Feed e nang le protheine e ngata kapa Purina ® Flock Raiser ® , e tšehetsang masiba a bona a ho hōla hape.
- Matata a ka a monate haholo! A na nka ba fa limpho? Ha u fa matata a hau lijo, latela molao oa 90/10 – karolo ea 90 lekholong ea lijo tsa letata e lokela ho tsoa lijong tse feletseng ‘me li se ke tsa feta karolo ea 10 lekholong ho tsoa lijong. Bakeng sa matata a fumanehang mahala kapa a nang le phihlello ea ho alafa, kamehla qala hoseng ka phepo e felletseng, joalo ka Purina ® Duck Feed pele ba tsoa ho ea hlahloba.
- Na bohobe bo bobe bakeng sa matata? Bohobe ha bo bobe ebile ha bo molemo ho matata a hau. Ha ho hlokahale hore e be karolo ea lijo tsa letata la hau. Haeba u fana ka eona e le pheko, ha ea lokela ho feta liperesente tse 10 tsa lijo tsa bona tsa letsatsi le letsatsi, tseo mohlomong li ka tlase ho ½ selae ka nonyana e kholo ka letsatsi.
Kaha joale u tseba lintho tsa motheo tsa ho fepa matata a ntlo ea hau, mona ke lintlha tse ‘maloa tsa ho li hlokomela.
Malebela a matata
Mapitsana, joalo ka bana ba banyenyane, a tsebahala ka ho etsa bohlasoa, ‘me ha se lekunutu hore a rata ho fafatsa. Re u khothalletsa hore u li fepe ka sekotlolo se boima kapa se fepa ka matla a khoheli ho thibela ho senya le ho etsa hore ho be bonolo ho hloekisa. Khetha li-feeders tse tla ba kholo ho lekana ho amohela likoloto tsa matata a hau ha li ntse li tsoela pele ho hola. Re boetse re khothaletsa metsi a nooang e le hore batho bana ba ratang metsi ba khone ho fokotsa bongata ba metsi a kenang ka har’a brooder ea bona. Motsoako oa moiteli le metsi o ka lebisa tikolohong e nkhang hamonate ‘me qetellong o ka baka hlobo.
Malebela a letata la ho behela mahe
Matata a mangata ha a hloahloa tabeng ea ho behela mahe joaloka likhoho. Haeba u batla lera le leholo, sheba matata a Khaki Campbell a ka behelang mahe a mangata joaloka likhoho. Matata ke lihlopha tsa nako ea selemo, ho fapana le likhoho tse ka morao tse ka behelang mahe selemo ho pota. Ha matata a hau a basali a qala ho behela mahe, a tla batla mehloli e meng ea k’halsiamo, ke kahoo re khothalletsang ho fana ka phepelo ea tlatsetso ka Purina ® Oyster Shell ho phaella lijong tsa bona tse tloaelehileng. Ha mafumahali a hau a se a sa behe mahe, a tla hlokomoloha khetla ea oyster. Matata a qala ho behela mahe neng? Matata a nka nako e teletsana ho feta likhoho ho fihlela kholo ‘me a tla behela lehe la bona la pele libeke tse 26 (ho bapisoa le likhoho libeke tse 18). Matata a behelang a tla ja lijo tse hakanyetsoang ho 20 ho isa ho 30 lekholong ho feta khoho ea boholo bo tšoanang kaha a sebelisa matla a mangata ho hlahisa mahe a nang le limatlafatsi a maholo.
Malebela a nama letata
Haeba u hōlisa matata ka ho khetheha bakeng sa nama, joale matata a hao a tla nka libeke tse ka bang robeli ho fihlela boima ba ‘maraka. Ho ipapisitsoe le mofuta oa mofuta, katleho ea bona ea phepelo hangata e tla ba liponto tse peli tsa lijo bakeng sa ponto ka ‘ngoe e fumanoeng. Joalo ka matata a mang a ka morao, a fepe li-pellets tsa Purina ® Duck Feed kapa Purina ® Flock Raiser ® pellets.
Litlhahiso tsa mekhabiso ea letata
Mefuta ea mekhabiso ea matata e tsebahala ka masiba a mebala-bala le botho bo khahlehang – ba rata ho theola mebala ea bona fatše. Ka kakaretso, ho boloka matata a hao a phetse hantle le ho finyella litlhoko tsa bona tsa phepo e nepahetseng ka Purina ® Duck Feed pellets kapa Purina ® Flock Raiser ® pellets e tla etsa bonnete ba hore matata a hau a mekhabiso a shebahala a le motle. Re khothaletsa hore matata a khabisitsoeng a behoe ka thoko ho matata a ruuoang lapeng, a atisang ho tsoala le tse tšehali tse teng. Li-galls tsena tse tetemang li ka lematsoa kapa tsa khangoa ke tse tona tse mabifi tsa malapeng. Matata a khabisitsoeng a ka behela mahe; leha ho le jwalo, di behela mahe a manyane mme hangata a manyane ho feta matata a mang a behelang. Bakeng sa likarolo, tlatselletsa ka Purina ® Oyster Shell ha a le libeke tse 24 ho isa ho tse 26 kapa ha matata a qala ho behela.
U itokiselitse ho qala ka matata? Ingolise bakeng sa tataiso e felletseng ea mahala mabapi le ho hōlisa matata, ka lintlha tsohle tseo u li hlokang ho holisa matata a thabileng, a phetseng hantle. Matata a ja eng? Matata ke li-omnivores tse ratang ho ja likokoanyana, joang, lipeo, liboko le meroho ho li fa lijo tse leka-lekaneng ho li boloka li phetse hantle li bile li le matla. Lilemong le lilemo tse fetileng ha ngoana oa ka e moholo a sa le monyenyane, re ne re nka leeto la beke le beke ho ea laebraring. Hangata re ne re emisa ebe re fepa matata a hlaha a molatsoaneng o motala ka ntle ho laebrari. Mme re entse phoso e tshwanang le eo batho ba bangata ba e entseng- re nkile mokotla wa bohobe bo bosweu ba kgale le rona. Matata a ne a bonahala a e rata. Bana ba ne ba e rata. Kotsi ke efe? Sebaka sena se na le lihokelo tsa affiliate. Haeba u reka u sebelisa e ‘ngoe ea lihokelo tsena, nka fumana komisi. Ka kopo, sheba leqephe la ka la phatlalatso bakeng sa tlhaiso-leseling e batsi mabapi le li-cookies tse bokelletsoeng le leano la rona la lekunutu. Empa….ha u hlile ha ua lokela ho fepa matata bohobe bo bosoeu. Hona joale kaha ke hōlisa matata a ka a jareteng, ke tseba hantle hanyane ka lijo tsa bona. Joale matata a ja eng? Ha re bue ka taba eo. 
Matata a ja Eng?
Matata LERATO ho Furu
Ea pele. Matata LERATO ho furu. ‘Me ba tla ja haholo! Ba hlile ba rata ho solla hole le hole joalo ka ha o tla ba lumella ho batla lijo tse nepahetseng tseo ba ka li jang. Matata a tla ja furu ea mofuta ofe? Ha re shebeng: Likokoanyana. Matata a tla ja hoo e ka bang kokoanyana leha e le efe kapa kokoanyana. Ha re li lumelle ho kena serapeng, empa re li lahlela likokoana-hloko tsa litapole le liboko tse tsoang limela. Hape ke ntho e qabolang ho bona mohlape oa matata a tlolaka le ho matha kamora litšitšili tse ngata tsa Phuptjane tseo re nang le tsona tšimong ea rona! Liboko. Fana ka letsatsi la lipula ‘me e tla ba letata le thabileng! Meruo e mengata ha e tsotelle pula, empa bakeng sa matata ke eona e ntle ka ho fetisisa! Haholo hobane e atametsa liboko haufi le holimo moo li ka li phamolang! Lehola/ Joang . Matata a rata botala- joang, mofoka, lihlooho tsa peo. Ba tla hula melomo ea bona ho fumana eng kapa eng e monate! Monokotsoai. Matata a rona a rata ho tlolela monokotšoai o hlaha o melang haufi le thepa ea rona. Litlhapi/Mahe. Haeba u na le letamo bakeng sa matata a hau a tla tšoasa litlhapi tse nyenyane hammoho le ho ja mahe a litlhapi. Ha e le hantle, eng kapa eng eo ba ka e fumanang sebakeng sa hau sa marang-rang!
Related Reading: Mokhoa oa ho Holisa Matata bakeng sa ba qalang
Fepa le Peo bakeng sa Matata
Joaloka likhoho, matata a ruuoang lapeng a ja lijo-thollo tse sa tšoaneng. Matata a ja eng ho fihlela lijo-thollo? Li- Pellets tsa Layer – Tsena li tšoana le tseo u ka li sebelisang bakeng sa phepo ea likhoho. Khetha li-pellets ho feta ho senyeha. Li-crumbles li ka baka ho khangoa. Haeba u fepa matata a manyane, qala ka ho qala litsuonyana ‘me butle-butle u tsamaee ho li-pellets ha li ntse li hōla. Peo ea soneblomo – Re boloka peō e ngata ea oli e ntšo ea lipalesa tsa letsatsi, empa leha e le efe e tla e etsa! Sena ha se ea lokela ho ba mohloli o ka sehloohong oa phepelo- empa e le tlatsetso e kang ea phepelo. Poone e Khethiloeng – Poone le lijo-thollo tse ling li RATA ke matata. Linonyana (mefuta eohle) – Matata a rona a rata ho lula tlas’a li-feeders le ho hloekisa litšila tse entsoeng ke linonyana tse hlaha! ‘Me ba ne ba rata mokotla oa linonyana tseo re li fepang (ka mor’a hore li tšoaelitsoe ke tšoèlè ea lijo-thollo!) Hape- eseng e le mohloli oa bona o ka sehloohong oa fepa, empa e le phekolo kapa ka pinch. Whole Grains – Oats, koro, harese, joalo-joalo Etsa bonnete ba hore ke lijo-thollo. Re hōlisa matata bakeng sa mahe, kahoo li-pellets tsa layer ke karolo ea bohlokoa ea lijo tsa bona ho boloka tlhahiso ea bona ea ho behela mahe. 
Lijo tse monate le tse ling bakeng sa Matata
Matata a ja eng hape? Ha se sehlopha se ikhethileng, empa haeba u ka rata ho ba fa tlatsetso e nyane. Mona ke tse ling tsa likhetho tse ntle tsa ho ja lijo: Meal worms – Re ne re sebelisa liboko ho thusa ho koetlisa matata a rona ha a sa le monyenyane. Mme ba ya ba hlanya. Ba ntse ba rata ‘mala o mofubelu hobane e ne e le’ mala oa mokotla oa lijo-thollo! Litholoana le Meroho – Sebelisa manyolo ao hantle! Matata a rata litholoana le li-veggies tse ngata ho kenyeletsa likomkomere, maphutshe, rind ea mahapu, li-apple cores, joalo-joalo Haeba u na le lihlahisoa tse ngata haholo tseo u ka li sebetsanang le serapa, khutlisetsa ka tlung ea hau ka ho fepa matata a hau! Ha ho na litapole tse tala, spinach, citrus, kapa avocado. Mahe- Ka linako tse ling hlabula re tlala mahe. Kaha ha re sa rekisa ‘marakeng ha re sa na bareki ba bangata ba kamehla. Terei ea mahe a halikiloeng ka ontong ho fihlela e phehiloe ka thata ‘me e petsoha le ho lahleloa ka jareteng ke monate o monate. Ba fumana protheine maheng le khalsiamo ho likhetla! Brewer’s Yeast- Tomoso ea Brewer ke ntho e ntle ho e eketsa lijong tsa matata a hau. E na le niacin e ngata ‘me e ka thusa ho thibela likhaello le ho li boloka li phetse hantle.
Ho Bala ho Amanang: Mokhoa oa ho theha Lehae le Itšehelitseng
Mokhoa oa ho Fepa Matata
Ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa eo u lokelang ho e hopola ha u fepa matata ke ho etsa bonnete ba hore a na le metsi a mangata a hloekileng ka linako tsohle. Ba hloka metsi ana ho ba thusa ho metsa lijo tsa bona le ho hloekisa linko- tse ka tlala seretse le lerōle la ho tsoma le ho batla lijo. Matata a noa haholo! Kahoo etsa bonnete ba hore u na le metsi a seng makae kapa matamo ‘me u li hlahlobe hangata.Sheba sehlooho sa ka mabapi le merero ea recycled barrel ho fumana litsela tse potlakileng le tse theko e tlaase tsa ho sebelisa libarele ka mehlape e kang matata. U ka fepa matata a hau ka sejong sa likhoho. Kapa u e hasane fatše hore ba itsome. Ho felile ke lehlohonolo! Matata a bonolo ebile a lekane haeba o ka a tlohella sebaka sa mahala ka hohle kamoo ho ka khonehang. U ka boela ua rata: Mahe a Letata vs Mahe a Khoho: Phapano ke Efe 5 Mabaka a HO SE KE UA RONA Li-Guines 5 Mefuta e meng ea likhoho e seng likhoho Haeba u botsa batho ba bangata ba linonyana ha ba ne ba e-na le puisano ea bona ea pele le nonyana e hlaha, ba bangata ba ka ‘na ba re ke ha ba fepa matata serapeng sa boikhathollo kapa letamong ha ba sa le ngoana. Bahlokomeli ba bangata ba paballo ea lintho tsa tlhaho le ba boholong motseng ba phehisana khang hore na ho fepa linonyana tse hlaha ke khopolo e ntle kapa che. Ho sa tsotellehe phapang ena ea maikutlo, haeba u na le tšekamelo ea ho fetisetsa lijo tse ling ho matata kapa likhantsi, ho thusa ho tseba hore na ke lijo life tse khethiloeng hantle.
Khang ka ho Fepa Linonyana tse hlaha
Taba ea hore na ho nepahetse ho fepa matata, likhantši, likhantši le linonyana tse ling tsa metsing ke taba e tsosang khang har’a batho ba chesehelang linonyana, bahlokomeli ba paballo ea lintho tsa tlhaho le ba boholong serapeng sa boikhathollo. Ho na le litšōmo tse ngata mabapi le ho fepa linonyana tse hlaha: Ba bang ba lumela hore ho fepa linonyana ho tla thibela ho falla ha tsona. Ho sa tsotellehe hore na li feptjoa ka letsoho kapa che, mefuta e meng ea linonyana tsa metsing e se e ntse e le linonyana tse sa falleng tse lulang lirapeng tsa boikhathollo tsa litoropo le libaka tse tšoanang le tsa linonyana. Batho ba bang ba lumela maikutlo a fosahetseng a hore linonyana tsa metsing ha li na lijo tsa tsona tsa tlhaho lirapeng tsa boikhathollo le matangoaneng a litoropong. Ha e le hantle, li khona ho iphelisa, ho fumana lijo tsa tsona naheng, ’me ha li hloke lithuso tsa batho hore li phele, ho sa tsotellehe nako ea selemo kapa hore na li kōpa lijo tse kae. Matata ke libōpuoa tse nang le li-omnivorous, ‘me a khona ho phela hantle holim’a li-pondweeds le limela tse ling tsa metsing, hammoho le likokoanyana, li-mollusk, mahe a tlhapi, esita le litlhapi tse nyenyane le liphoofolo tse phelang metsing tse kang lihoho. Esita le mariha, matata hangata a khona ho phela ka peo ea joang le li-acorns, le hoja e le ka nako ena hore ba ka e ananela ha u fana ka lijo tse ling tse tlatselletsang tse phetseng hantle. Qoba takatso ea ho fana ka lijo tse monate haholo hobane feela letata le tšehali le tšoara sehlopha sa malinyane a matle. Masea ao a phela hamonate lijong tse tšoanang le tse jeoang ke letata, ‘me ke habohlokoa hore a ithute ho iphelisa, eseng ho itšetleha ka liphallelo tsa batho. Ntho e ’ngoe eo litsebi li lumellanang ka eona ke hore ho ja lijo tse ngata haholo ha ho molemo ’me ho ka baka litšila tse feteletseng le tšilafalo e ka senyang libaka tsa bolulo le ho ntša linonyana kotsi le liphoofolo tse ling tse hlaha kotsi. Hape, lijo tse setseng, tse sa jeoang li ka hohela litoeba, tsa baka menko e sa thabiseng, ’me tsa jala maloetse. Linonyana tse ling tse feptjoang hangata li ka ba mabifi, ‘me li ka ba khathatso ha li tlala sebaka se senyenyane. Linonyana li boetse li lumellana haeba u lokela ho fana ka matata kapa linonyana tse ling tse hlaha – ‘me ha ho litsebiso tse behiloeng kapa melao ea sebaka seo e nyahamisang mokhoa ona – joale lijo tse nang le phepo e nepahetseng ke khetho e ntle ka ho fetisisa eo u ka e fang.
Shebella Hona Joale: Matata a ja Eng?
Seo U sa Lokelang ho se Fepa Matata
Lintho tse tloaelehileng tseo batho ba li fepang matata le linonyana tsa metsing hangata ke tsona tse nang le phepo e fokolang le tse sa pheleng hantle. Bohobe, li-chips, li-crackers, li-donuts, lijo-thollo, li-popcorn, le lihlahisoa tse tšoanang tsa mofuta oa bohobe kapa makumane a lijo tse se nang phepo ha se lijo tse nepahetseng bakeng sa linonyana. Ho fepa matata bohobe ho fosahetse hobane lijo li na le phepo e fokolang ‘me li ka lematsa ho hōla ha matata. Masala a sa jeoang hangata a silafatsa litsela tsa metsi le ho hohela likokoanyana le likokoanyana tse ling. Batho ba bang ba ka fepa matata bohobe ba bona ba khale kapa ba hlobo bo setseng, bo sa lokelang ho feptjoa linonyana: Mefuta e mengata ea hlobo e ka bolaea linonyana tsa metsing.
Lijo tse Molemo bakeng sa Matata
Ka lehlohonolo, o ka fana ka lijo tse ling tse ngata tse phetseng hantle, tse bolokehileng le tse nang le phepo ho linonyana tsa omnivorous tse kang matata, likhantsi le li-swans. Lijo tse molemo ka ho fetisisa li na le limatlafatsi, liminerale le livithamine tseo linonyana li li hlokang bakeng sa ho hōla hantle le tsoelo-pele. Bongata ba lijo tsena li tšoana le likokoanyana, li-mollusk, lipeo, lijo-thollo le limela tseo linonyana li tla iphelisa ka tsona. Lijo tse ntle ka ho fetisisa li kenyelletsa:
- Poone e petsotsoeng
- Koro, harese, kapa lijo-thollo tse tšoanang
- Li-oats (tse sa phehoang; tse phuthoang kapa tse potlakileng)
- Raese (e tšoeu kapa e sootho, e phehiloe kapa e sa phehoa, e feletse kapa hang-hang)
- Peo ea Milo
- Birdseed (mofuta ofe kapa ofe kapa motsoako)
- Morara (o khaotsoe ka halofo kapa o arohane haeba o le moholo haholo)
- Lipelo tsa linate kapa likotoana (mofuta ofe kapa ofe empa ntle le letsoai, liaparo kapa tatso)
- Lierekisi tse halikiloeng kapa poone (e qhibilihisitsoeng, ha ho hlokahale ho pheha)
- Earthworms (ho tšoasa litlhapi kapa ho chekoa serapeng)
- Mealworms (e ncha kapa e omisitsoeng)
- Lettuce le khaotsoeng kapa meroho e meng kapa metsoako ea salate
- Li-trimmings tsa meroho kapa peels (tse khaotsoeng ka likotoana tse nyane)
Li-pellets tsa phepelo ea matata kapa li-pellets tsa likhoho ke likhetho tse ling tse ntle. U ka fumana lijo tsa likhoho mabenkeleng a temo kapa a temo. Li-pellets tsena ke lijo tse tšoanang le tseo lirapeng tsa boikhathollo le libaka tsa polokelo ea liphoofolo li ka fanang ka tsona mecheng ea thekiso e sebelisoang ka chelete ea tšepe. Setšoantšo: The Spruce / Hugo Lin
Malebela a ho Fepa Matata
Haeba u batla ho fepa matata kapa linonyana tsa metsing matangoaneng a sebaka seo, u se etse ka seoelo. Ho etela mona ka linako tse ling kapa teng ho molemo ho feta ho etela khafetsa. Haeba u li fepa kamehla, li ka ’na tsa fumana lijo tse feteletseng. Litlhahiso tse ling li kenyelletsa:
-
- Khaotsa ho fepa linonyana haeba li bonahala li sa thahaselle kapa li siea lijo li sa jeoa. Lijo tse setseng li ka bola kapele ’me tsa hohela likokoanyana tse sa batleheng.
- Qoba ho fepa matata haeba baeti ba bang ba se ba ntse ba fana ka lijo tse monate: Lijo tse ngata haholo li ka lebisa mathateng a bophelo bo botle le masala a sa jeoang.
- Matata ha a hlafune. Ho sa tsotellehe hore na u fana ka lijo life, fana ka lijo feela ka likotoana tse lomang tseo linonyana li ka li jang habonolo ntle le ho khangoa kapa ho loana.
- Hlokomelang dinonyana tse atamelang haufi; li ka ba mabifi, haholo-holo linonyana tse kholo tsa metsing tse kang li-swans le likhantsi.
- Matlakala a ka senya dinonyana le tikoloho; lahla lithōle tsohle ka nepo, ho kenyeletsoa mekotla, lithae tse sothang, likotoana tsa polasetiki, le makumane a sa lokang kapa a hlobotseng.
- Se lumelle liphoofolo tse ruuoang lapeng kapa bana ho lelekisa kapa ho sitisa matata, haholo-holo linonyana tse nyane kapa malapa. E ka hatella linonyana kapa ea baka likotsi (ho uena le linonyana).
- Ela hloko melao ea lehae ‘me u mamele melao e thibelang kapa e thibelang ho fepa matata kapa linonyana tsa metsing. Haeba u iphapanyetsa molao, u ka tobana le likotlo kapa likotlo.
The Spruce / Letícia Almeida Lintho tse bonolo bophelong ka linako tse ling li tlisa thabo e kholo – joalo ka ho fepa matata letamong la heno. Nakong e tlang ha u etela metsoalle ea hau e nang le masiba, nahana ka ho kenyelletsa mefuta e meng ea lijo tseo u li fang tsona. Joalo ka ho rona batho, phepo e nepahetseng e bohlokoa bakeng sa liphoofolo tse hlaha. Bohobe bo bongata boo batho ba bo fepang linonyana tsa naha e ka ’na eaba bo entsoe ka sepheo se setle, empa bo ka ’na ba bo ntša kotsi. 
Bakeng sa linonyana, ha e le hantle bohobe ke khetho e mpe ka ho fetisisa
Hobaneng bohobe bo le bobe
Bohobe e ne e le khetho e ratoang ka ho fetisisa ea linonyana tse hlaha, e etsang karolo ea bobeli ho tse tharo ea kakaretso. Batho ba bangata ba fepa linonyana e le hore ba se ke ba senya bohobe kapa lijo tse setseng, empa bakeng sa linonyana, ha e le hantle ke khetho e mpe ka ho fetisisa. Bohobe ba phepo e nepahetseng ha bo tsamaellane hantle le litlhoko tsa linonyana tse hlaha. Ha e na li-amino acid, mafura a mafura le livithamine le liminerale tse ‘maloa, empa e tletse lik’habohaedreite le letsoai – lintho tsohle tseo linonyana li sa li hlokeng le tse nyenyane tsa seo li se etsang. Haeba linonyana li ja bohobe ka bongata ho e-na le likhetho tsa tlhaho, sena se ka baka mathata a bophelo bo botle. Ka litsela tse ngata, sena ha se makatse. Nahana feela hore na u ne u tla ikutloa joang haeba lijo tsa hao e ne e le bohobe feela. Empa u lokela ho ba fepa eng ho e-na le hoo? Mona ke tse ling tsa likhetho, tse behiloeng ho tloha ho tse ntle ho isa ho tse mpe. 
U se ke ua e fetelletsa
Keletso ea ho qetela ke hore u se ke ua ja haholo. Haeba e mong le e mong a ne a fepa matata ka lijo tse itseng tse nyenyane, a ka ’na a qetella a se a li ja haholo qetellong, kahoo mefuta-futa ke ea bohlokoa.Sehlopha sa bafuputsi se fumane hape hore hangata batho ba fepa linonyana ho feta tekano. Lijo tse bokellanang ka letamong li fetoha hlobo ‘me li khothalletsa libaktheria tse ka ntšang oksijene metsing ebe li hlahisa chefo. Ha ho pelaelo hore ho tla ba le masalla a fetohang matlakala kapa lijo tsa liphoofolo tse ling. Ho ipapisitsoe le lipalo, lijo tse setseng li ka fana ka matla a lekaneng ho boloka likhoto tse 153 sebakeng se seng le se seng sa boithuto. Likhoto tse sootho li ja mahe a linonyana tsa metsing le matata a manyenyane. Ena ke boitšoaro bo tloaelehileng, empa likhoto tse ngata li ka khopamisa tekano ea tlhaho lipakeng tsa mefuta. Kahoo e-ba hlokolosi ha u ja ho feta tekano, kapa u ka fokotsa palo ea matata ka letamong la heno.
Ka tsela ena, Public Health Service ea Amsterdam e tšepa ho fokotsa likokoanyana tse senyang liphoofolo le ho ntlafatsa boleng ba metsi
Ho fetoha leano
Jan Buijs, mofuputsi oa Public Health Service, GGD ea Amsterdam, o sebelisa liphello ho rarolla lisosa tsa likokoanyana tse senyang liphoofolo. Haholo-holo, re ne re batla ho tseba hore na lijo-thollo tse setseng li ne li feptjoa hakae linonyana. Ka boithuto bona re khonne ho bonts’a hore lijo tse ngata li ntse li le lebopong la metsi. Sena se hohela likhoto le ho senya boleng ba metsi. Ho ipapisitsoe le liphetho tsena, thibelo ea ho fepa linonyana e se e behiloe libakeng tse ling, ‘me toropo ea Amsterdam e fana ka mekhoa e meng e kang lijana tsa bohobe. Baahi ba moo ba ka sebelisa linkho tsena ho lahla bohobe ba bona bo setseng, ebe bo lahloa le ho lomosoa ka tsela e loketseng.’ Ho ea ka Buijs, ho fepa matata ho ke ke ha fela ka ho feletseng. ‘E thabisa batho,’ me e lumella bana ho kopana le liphoofolo le tlhaho. Empa ka mehato ena, botsamaisi ba toropo bo na le tšepo ea ho bona phokotso ea palo ea litlaleho tsa likokoanyana tse senyang lijalo, le ntlafatso ea boleng ba metsi. ‘Me ho shebella matata ho bona kamoo a fumanang lijo ka botsona le hona ho ka ba monate ka ho lekaneng.’
Khatiso ea mahlale
Sara A. Burt, Cornelis J. Vos, Jan A. Buijs, Ronald J. Corbee: Litlamorao tsa phepo e nepahetseng ea ho fepa linonyana tse phelang mahala sebakeng sa litoropo tsa sechaba
Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 2021 Mar; 105(2):385-393.
doi: 10.1111/jpn.13441
U lokela ho fepa matata ka eng ho e-na le bohobe? Mona ke tse ling tsa likhetho – ho tloha ho tse ntle ho isa ho tse mpe:
- Peo le linate
Peō ea nonyana ke e ‘ngoe ea likhetho tse ntle ka ho fetisisa, empa ka tekanyo e lekanyelitsoeng – e eang bakeng sa lijo tsohle tse lethathamong lena. Matata a lokela ho ja meroho haholo tikolohong ea bona, joalo ka joang, litlhapi tse nyane le lihohoana – ntho e ‘ngoe le e’ ngoe eo hangata ba ke keng ba e fumana ka letamong. Leha ho le joalo, lipeo le linate ke khetho e ntle ka lebaka la boleng ba tsona bo phahameng ba phepo. Li na le mafura a mangata a nang le li-acid tse ngata tsa bohlokoa, ho bolelang hore ke bohlale ho fepa linonyana feela ka peō le linate tse nyenyane. - Litholoana le meroho
Meroho, joalo ka poone e tsoekere, lettuce le lierekisi, le litholoana, ho kenyeletsoa likotoana tsa apole le banana, li ntle joalo ka mohloli oa fiber le metsi. Empa li boetse li fana ka livithamine tsa bohlokoa.Tlhaloso ke hore bongata bo ka baka bohloko ba mala, haholo-holo litholoana, empa le meroho e nang le lik’habohaedreite tse ngata, joaloka lihoete. Leka ho leka-lekanya tse nyenyane tsa tsena ka peo le linate. - Raese
Raese, e phehiloeng le e sa phehoang, ha se khetho e mpe. E fana ka mohloli o motle oa matla empa boleng ba phepo bo tlase haholo. Ho fepa linonyana ka raese e ngata ho ka baka khaello ea limatlafatsi tse ling. Hape ke habohlokoa ho fana ka raese e hlakileng feela – ha ho mohla e entsoeng ka monate kapa e halikiloeng. Ho fana ka raese e ngata e sa butsoang ho ka etsa hore matata a opeloe ke mala hobane a itšoara ka metsi ka maleng a ‘ona. Leha ho le joalo, raese e sa phehoang e bolokehile ka tekanyo e nyane – ho sa tsotellehe seo litšōmo tsa litoropo li ka u bolellang sona. - Masala
a lijo tse entsoeng ke batho ba ratang ho li ja – nahana ka li-french fries le pizza crusts – ha e le hantle ha ea lokela ho ba lethathamong lena. Li etsetsa linonyana seo lijo tse potlakileng li re etsetsang tsona: matla a mangata, empa ka phepo e fokolang haholo. Phuputsong ea bona, Burt, Corbee le Vos ba fumane hore lijo tse setseng e ne e le e ‘ngoe ea likhetho tse holimo tsa batho ba fepa matata. Empa keletso ea bona – joalo ka bohobe – ke ho e qoba ka ho feletseng.
Sena ke sengoloa se tsoang ho Vetscience khatiso ea 10 (ka Sedutch). Saense ea liphoofolo *Poso ena e kanna ea ba le likhokahano tsa kopanelo, ho bolelang hore joalo ka Amazon Associate nka fumana liperesente tse nyane ho tsoa ho litheko tse tšoanelehang haeba u reka u sebelisa lihokelo, ntle le litšenyehelo tse ling*
————————————— —————— 
Pele ke tlisa matata a ka a pele lapeng, ke ne ke ntse ke etsa lipatlisiso ka lijo tse molemohali tsa ho a fepa. Lebenkele la heso la phepo le na le mefuta e mengata ea lijo tsa likhoho le “mohlape o tsoakiloeng”, empa ha ho letho le khethehileng bakeng sa linonyana tsa metsing. Ka tsela eo batho ba bangata ba bolokang likhoho ho feta matata, kahoo lijo tsa likhoho hangata li fumaneha habonolo. Ke ne ke kile ka leka ho fepa mohlape o tsoakiloeng le likhoho tsa ka ‘me ke ne ke sa thaba haholo. E ne e rekisitsoe molemong oa likhoho, matata, likhantsi le likuku ho tloha ho masea ho ea ho batho ba baholo. E utloahala e le tharollo e phethahetseng hantle? Ke ne ke sa nahane joalo, bonyane eseng mofuta oo. Ha likhoho tsa ka tsa lera li ne li le lijong tsa mohlape o tsoakiloeng ho ne ho e-na le phokotseho e hlokomelehang ea tlhahiso ea mahe, ‘me ke nako feela eo re kileng ra bona “mahe a se nang likhetla” a makatsang. Sena se etsa hore ke lumele boitekong ba ho fana ka phepo e nepahetseng bakeng sa mefuta e fapaneng ea lilemo le mefuta ea tsona e khutsufatsa linonyana libakeng tse ling (kapa mohlomong e ne e le letšoao le lebe feela, maemong afe kapa afe le ile la etsa hore ke leke ho leka hape). Ha re eketsa matata mohlapeng oa rona, ke ile ka tseba hore ha ke batle ho khutlela lijong tse tsoakaneng tsa mohlape. Empa ha ho se na lijo tsa linonyana tsa metsing, re lokela ho etsa’ng? Ho boloka sebaka le boikitlaetso ho lokile ho fepa matata a khoho ea hau feela?
Mohato oa Pele oa Letata (libeke tse 0-2)
Leha u ka fumana lijo tsa linonyana tsa batho ba baholo, ho thata le ho feta ho fumana lijo tsa linonyana tsa metsi, batho ba bangata ba fepa malinyane a bona a litsuonyana . Matata a hola kapele ho feta litsuonyana. Ho nolofatsa kholo ena e potlakileng, u batla ho etsa bonnete ba hore u fa malinyane a hao protheine e lekaneng. Leka ho fumana protheine e phahameng ea litsuonyana (20-22% e ka ba e loketseng) bakeng sa libeke tse peli tsa pele ha u ka khona. Lijo tse phahameng tsa protheine li ka ba thata ho li fumana. Bonyane, leka ho fumana e nang le 18%. Hobane malinyane a ja haholo ho feta litsuonyana, u batla ho fumana litsuonyana tse se nang meriana . Matata a tla ja haholo ‘me a ka khona ho iphekola. Lijo tsa litsuonyana li sebelisoa ho thibela coccidiosis, e tloaelehileng har’a likhoho, empa e fumaneha seoelo matata, kahoo meriana ha e hlokahale. Ntho e ‘ngoe eo ho nahanoang ka eona mabapi le ho fepa malinyane a litsuonyana ke maemo a niacin. Matata a hloka makhetlo a 2-3 palo ea niacin eo litsuonyana li e hlokang, mefokolo e ka lebisa maotong a inameng le mathata a manonyeletso. Mohloli o bonolo oa niacin ke tomoso e entsoeng ka phofo . Kenya likhaba tse 1.5 tsa tomoso ea ba ritelo kopi e ‘ngoe le e ‘ngoe ea phepo ea litsuonyana. Tobetsa mona ho bala haholoanyane ka malinyane le niacin Kamehla fana ka metsi a mangata a hloekileng ka phepelo ho thusa malinyane ho sila lijo tsa ona, ‘me a itokisetse ho ja lijo tse ling ka nako ena. 
Hamorao Duckling Stage (libeke tse 3-20)
Matata a hola kapele. Ka lebelo le lekae? Letata le tloaelehileng la Mallard ha le tsoaloa le boima ba ligrama tse 35. Ka beke ea bona ea tsoalo e tla be e le ligrama tse ka bang 100 ‘me ha ba le libeke tse peli ba tla be ba ka ba ligrama tse 250. Eo e kholoanyane ka makhetlo a supileng ka libeke tse peli feela – ak’u nahane hore na lesea la hau le sa tsoa tsoaloa la boima ba lik’hilograma tse 7 le hola ho fihla ho liponto tse 50 ka libeke tse peli feela! E lumela kapa che, ha libeke tse 3, malinyane a hau a tla hola ka lebelo le phahameng le ho feta! Ho qoba protheine e ngata haholo, o ka fetohela ho fepa ea litsuonyana tse tlase tsa protheine (16-18% ea protheine, e ntse e sa fuoa meriana). Phepo ya balemi e atisa ho ba bonolo ho e fumana ho feta phepo e phahameng ya protheine e qalang, empa ha o sa fumane phepo e tlase ya protheine, o ka “hlapolla” dijo tsa hao tse qalang ka habore e tshetsweng. Kopanya le oats e kolokisitsoeng, ho nka sebaka sa ho fihla ho 20% ea lijo tsa letata la hau. Protheine e ngata haholo e ka baka bokooa ba mapheo bo tsejoang e le Angel Wing. E etsa hore lepheo le eme ntle ho e-na le ho robala khahlanong le ‘mele. Tsoela pele ho kenya niacin ea letata la hau ka tomoso ea brewer ho fihlela libeke tse ka bang 20, ‘me u tsoele pele ho fana ka metsi a mangata a hloekileng . Ha feela malinyane a hau a ntse a khona ho fumana grit (lehlabathe kapa litšila) o ka qala ho hlahisa lijo tsa bona lijong tsa bona. Se ke oa fetella, ba ntse ba lokela ho fumana bongata ba phepo ea bona ho tsoa lijong tsa bona. Lijo tse ling tse monate tseo u ka li lekang le matata a morao-rao li kenyelletsa mahe a halikiloeng, yogurt kapa cottage chisi, liboko kapa liboko tsa lijo, litholoana tse khotliloeng tse bonolo tse kang libanana, liperekisi kapa liapole tse sa tsoekere, lettuce le litlama. Leka ho tabola lettuce la romaine kapa litlama tse ncha ebe u li phaphamala ka sejana sa bona sa metsi, ba tla hlanya bakeng sa eona! Meroho (lettuce, litlama, joang, mofoka, joalo-joalo) e ka feptjoa ka bongata bo sa lekanyetsoang, empa u lokela ho leka ho fokotsa lijo tse ling ho feta 10% ea lijo tsa bona. 
Matata a Maholo (libeke tse 21+)
Ka nako ena, letata la hau le se le hōlile ‘me le tla be le itokisetsa ho behela lehe la lona la pele. U batla ho fetohela ho lijo tse tloaelehileng tsa lera la likhoho (kapa phepelo ea lera la nonyana ea metsi haeba u ka e fumana). Ha ho sa tla hlola ho hlokahala hore u tlatselle ka tomoso ea motho ea ritelang. Dijo tsa boleng bo botle di lokela ho ba le bonyane 16% ya protheine le calcium e ekeditsweng ho thusa ho etsa dikgaketla tsa mahe tse matla. Haeba matata ‘ohle a hau a se a tsofetse’ me a se a sa behe, kapa haeba u boloka li-drakes feela, u ka sebelisa lijo tsa tlhokomelo tse fokolang ka protheine (hoo e ka bang 14%) le calcium haeba u batla. E ke ke ea utloisa li-drakes le likhoho bohloko ho ja lijo tsa layer, empa phepo ea tlhokomelo e tla li thusa ho boloka boima ba ‘mele bo phetseng hantle. Lijo li lokela ho fuoa khetho ea mahala letsatsi lohle hammoho le ho fumana metsi a mangata a hloekileng, a hloekileng. Letata le seng le holile le ka noa metsi a ka etsang halofo ea galone letsatsi le leng le le leng, kahoo etsa bonnete ba hore o hlahloba maemo a metsi khafetsa. Sekotlolo sa phepelo se lokela ho tšolloa le ho hloekisoa letsatsi le leng le le leng. Hobane matata a rata ho kolobisa lijo tsa ’ona sekotlolo sa lijo hangata se qetella se e-na le metsi ka har’a sona. Lijo tse metsi li ka ba hlobo, ‘me ha u batle hore matata a hao a je lijo tse nang le hlobo. Haeba u na le likhoho, u tla hlokomela hore lenane la litšoantšiso tseo matata a li thabelang le tšoana hantle. Tobetsa mona ho bala ka litloaelo ho leka le letata la hau. Lijo tse latelang tse phetseng hantle li ka fanoa mahala hammoho le lijo tsa tsona: *likhetla tsa oyster tse silafetseng (mohloli o moholo oa calcium bakeng sa ho behela matata)
*lettuce/metala (khetha meroho e lefifi joaloka khale kapa romaine – empa u se ke ua e fepa spinach kaha sena se ka ama khalsiamo ea bona e bakang mathata a ho behela le ho tlama lehe)
* – lahlela tse ling ka metsing kapa matamong a bona ‘me u shebelle ha ba li tšoasa. Hantle haholo litlama life kapa life tse ncha li tla ananeloa empa tse ling tsa ho leka li kenyelletsa oregano, parsley, basil, mint, sage, dill le marjoram
* mofoka – ha feela jarete ea hau e sa phekoloa ka lik’hemik’hale leha e le life ka kopo! Tse ling tseo u li ratang li kenyelletsa dandelion (lipalesa le makhasi), clover & chickweed 
Tse ling li tšoara matata lerato (moeli ho 10% ea lijo):
* Litšitšili – tse ncha kapa tse omisitsoeng, li bonahala li rata li-slugs ka ho khetheha empa hape li rata liboko, li-grubs, liboko tsa lijo & li-cricket
* litlhapi tse phelang – bakeng sa phekolo e khethehileng fumana li-guppies kapa li-minnows ‘me u li kenye letamong la letata!
*raese e phehiloeng – e tšoeu e lokile, e sootho e betere
*pasta e phehiloeng – hape e tšoeu e lokile, empa koro e phehiloeng e betere
*oatmeal e phehiloeng – e monate haholo mariha, e sa thabiseng & e se nang letsoai
*mahe a qhetsoeng
*yogurt e bonolo
*litholoana tse ngata le monokotsoai – hopola matata ha a na meno, kahoo ho khaola kapa ho khotliloeng ho bonolo. Tse ling tseo u li ratang li kenyelletsa lehapu, cantaloupe, morara, fragole, lipere, liperekisi, banana. Qoba litholoana tsa lamunu kaha li na le asiti e ngata haholo bakeng sa tsamaiso ea tšilo ea letata
*meroho – boholo ba tsona li ntle, empa tse ling tse ratoang li kenyelletsa lierekisi, poone, likomkomere le tamati. Qoba litapole ntle le haeba li phehiloe
Mantsoe a seng makae ka matata le bohobe……
Ha ke tsebe ka uena, empa ha ke sa le ngoana e ‘ngoe ea lintho tseo ke neng ke li rata haholo e ne e le ho ea serapeng sa boikhathollo ho ea fepa matata bohobe ba khale. Hona joale ho na le mokhatlo oa ho ruta batho ka likotsi tsa ho etsa joalo. Na see ke mapolesa a monate a tlang ho senya nako e monate ea batho? E seng joalo hantle. Na sengoathoana sa bohobe se tla bolaea letata? Che. Empa na ho molemo hore ba je? Ha ho joalo, haholo-holo bakeng sa matata a hlaha. Bohobe le lihlahisoa tse ling tse tšoanang le tsona joalo ka li-crackers, li-chips le lijo-thollo li tlatsitsoe ka li-carbs le mafura. Bohobe bo na le ho fokolang haholo tseleng ea livithamine le liminerale tseo letata le li hlokang hore le phele hantle. Bohobe bo tšoana le lijo tse se nang phepo ho bona. E monate ebile e a ba tlatsa, e etsa hore ba se ke ba ja lijo tseo ba li hlokang. Ho fepa matata a hau bohobe bo bongata ho tla baka boima bo feteletseng le khaello ea phepo e nepahetseng ka lebaka la ho ja lijo tse ngata haholo le li-pellets tsa phepelo e nyane haholo. Kaha e monate haholo, ba atisa ho e hula ka potlako e leng se ka lebisang ho sejalo se senyehileng. Bakeng sa matata a hau a jareteng, haeba u batla ho a ja ka mokhoa o sa reroang ka bohobe bo itseng, a hahotsoe likotoana tse nyane ha se pheletso ea lefats’e. Ho matata a hlaha ehlile hase mohopolo o motle hobane ha o tsebe hore na ke malapa a makae a a fileng bohobe tsatsing leo. Ho eketseha ha boima ba ‘mele ho ka bolaea matata a hlaha, eseng feela ka mabaka a bophelo bo botle, empa hobane letata le mafura le ka ‘na la se ke la khona ho baleha liphoofolo tse li jang ka potlako. Haeba uena kapa bana ba hau ba rata ho fepa matata a hlaha u ka reka lijo tsa matata ‘me u li boloke ka mokotleng oa sehatsetsi sa galone koloing ea hau, mokotla oa liboko tse omisitsoeng (hangata u ka li fumana moo peo ea linonyana e rekisoang teng kapa mabenkeleng a fepa), kapa u tle le hlooho ea lettuce ea romaine ho e-na le lilae tsa bohobe U fepa matata a hau eng? Lijo tseo ba li ratang haholo ke life?
- Mokhoa oa ho hloekisa sink e ntšo
- Mokhoa oa ho digitize linepe tsa khale ka iphone kapa mohala oa hau oa android
- Mokhoa oa ho fumana mosebetsi oa hau oa pele (bakeng sa bacha)
- Mokhoa oa ho etsa chip butty
- Mokhoa oa ho hlola phobia ea ho khanna